“De geschiedenis verandert naar de stem die haar zingt”
Upeksha heeft haar project Sounds of Resilience opgezet om een platform te creëren waar mensen zich kunnen uiten doormiddel van muziek en om via die weg licht op hen te werpen in een wereld die hen in het duister heeft gezet. Tegelijkertijd kunnen mensen profiteren van de psychologische voordelen van muziek om eenbeter leven voor zichzelf te creëren. De deelnemers aan dit project zullen een nummer schrijven en opnemen met een begeleidende muziekvideo die zal worden gepubliceerd op YouTube, Spotify en onze website. Doormiddel van de songteksten kunnen ze hun verhaal in hun eigen woorden vertellen, doormiddel van de muziek kunnen ze hun cultuur verspreiden, en doormiddel van de videoclip zullen ze door anderen worden gezien als creatieve mensen, die zich verzetten tegen het zwijgen van hun woorden, het negeren van hun cultuur, en de ontmenselijking van hun volk. Op YouTube zal elke video een korte uitleg geven van het nummer, de artiest en de situatie waarin de artiest leeft, waardoor luisteraars de kans krijgen om in contact te komen met de realiteit van de persoon(en) achter het nummer. Het doel is om de onzichtbaren zichtbaar te maken en onwetendheid en discriminatie te vervangen door begrip en compassie.
Of ga meteen naar:
De Sociale Kracht van Muziek
Muziek heeft mensen altijd al bij elkaar weten te brengen. Het luisteren en bespelen van muziek produceert een neuropeptide genaamd oxytocine, dat mensen helpt om wederzijds vertrouwen en empathie te vergroten.
De Psychologische Kracht van Muziek
Muziek maken en naar muziek luisteren wordt al jaren in therapie gebruikt om mensen te helpen met traumas en depressie om te gaan. Nu heeft onderzoek bewijs gevonden voor de mechanismen hierachter.
Dit is het project waar het allemaal mee begon. In januari 2019 was onze oprichter Casper te Riele in Bogotá voor veldwerk voor zijn masterscriptie. Samen met zijn vriend Paco Pos deed hij onderzoek naar een wijk genaamd El Bronx. El Bronx was de meest beruchte wijk in Bogotá, bekend om de drugshandel, drugsgebruik en prostitutie die daar plaatsvond. In 2016 besloot de gemeente in te grijpen en het hele gebied op te ruimen. Maar er woonden ook mensen in
El Bronx. Mensen die het hun thuis noemden. Ze werden met geweld uit hun huizen verdreven en mochten zelfs geen bezittingen meenemen. Hoewel velen van hen aan verslavingen, ernstige armoede en dakloosheid leden, werd er niets voor hen gedaan. Ze werden gewoon weggeduwd om elders op straat te wonen. Sommige mensen vonden echter een uitweg. Via een revalidatiecentrum voor jongeren genaamd IDIPRON, besloten Chiras en Smith die zeldzame kans te grijpen om een betere toekomst voor zichzelf te creëren. Bij IDIPRON draait alles om het helpen van mannen en vrouwen zoals zij om een doel in het leven te vinden. En voor Chiras en Smith vonden ze die van hen in de muziek. Ze creëerden een groep genaamd
Free Soul en samen met één van hun muziekleraren bij IDIPRON creëerden ze het nummer 'Procesos'. Om hen te helpen, legden we het idee voor om een videoclip van het nummer te maken.
Procesos heeft betrekking op het proces dat ze doormaken als voormalige straatbewoners en drugsgebruikers, op hun weg naar een betere toekomst. De tekst van het refrein gaat als volgt:
Spaans | Nederlands |
---|---|
El silencio ya no agobia el dolor en sangre propia. | Stilte overweldigt niet langer de pijn in ons bloed. |
Los procesos las victorias obtenidas por derrotas. | De processen, de overwinningen, bereikt door nederlagen. |
Hoy la copa sigue rota, por estigma y la fobia. | Vandaag is het glas nog steeds gebroken, door stigma en fobie. |
Las cagadas fueron muchas remediadas de esta forma. | Er waren velen fouten, geheeld op deze manier. |
Waarom rouwen mensen om de dood van hun favoriete artiest alsof hun beste vriend is overleden, terwijl bij velen nauwelijks de hartslag verhoogt als ze in de ochtendkrant lezen over de dood van kinderen door een bom ergens in het Midden-Oosten?
Het is 26 juni 2009. Miljoenen mensen gaan de straat op, van New York tot Europa, helemaal tot in het Midden-Oosten. Duizenden kilometers van elkaar verwijderd waren deze mensen verbonden in hun rouw om de dood van één man. Een man die bekend staat als de King of Pop: Michael Jackson. Twee dagen eerder kwamen 69 mensen om in Bagdad bij een bombardement. In datzelfde jaar stierven 7,2 miljoen kinderen onder de vijf jaar. En alleen al in de VS stierven 16.799 mensen door moord. Toch was het die ene dood, veroorzaakt door een haardaanval als gevolg van jarenlang drugsmisbruik, dat deze intense gemeenschappelijke emotionele reactie over de hele wereld veroorzaakte. Ja, de meeste mensen kenden geen van die duizenden vermoorde mensen, of zelfs maar één van die miljoenen kinderen die nooit zijn opgegroeid om de wereld te laten zien wie ze zijn. Maar de meesten kenden Michael Jackson ook niet echt. Ze kenden hem alleen maar door zijn liedjes. Het was zijn muziek die een soort magische verbinding creëerde tussen hem en miljoenen mensen die hij nooit had ontmoet. Het was zijn muziek die ervoor zorgde dat zoveel mensen om hem rouwden toen hij stierf. Het was zijn muziek waardoor mensen om hem gaven. Muziek heeft deze kracht. Muziek schept banden tussen mensen die elkaar nog nooit hebben ontmoet; het verstrikt de harten van mensen van welke aard dan ook; en het wekt compassie op voor mensen waar ze anders nooit naar zouden hebben omgekeken.
“Functionele neuroimaging- en laesiestudies tonen aan dat door muziek opgewekte emoties activiteit in vrijwel alle limbische en paralimbische hersenstructuren kunnen moduleren. Deze structuren zijn cruciaal betrokken bij het initiëren, genereren, detecteren, handhaven, reguleren en begrenzen van emoties die overlevingswaarde hebben voor het individu en de menselijk soort. Daarom, omvatten tenminste sommige door muziek opgewekte emoties de kern van evolutionair adaptieve neuroaffectieve mechanismen” (2010: 131).
Oxytocine
Om te beginnen heeft het luisteren en spelen van muziek bewezen een neuropeptide te produceren dat oxytocine wordt genoemd en waarvan is aangetoond dat het betrokken is bij de regulering van angst. Het verbetert het vertrouwen, prosociaal gedrag en empathie bij mensen, terwijl het sociale fobie, verraad en uitbuiting vermindert (Beck et al. 2018: 3; Le Roux & Sauer, 2016: 164; Kosfeld et al. 2005: 675; Domes et al. 2007: 732). Door de productie van oxytocine heeft muziek dus het vermogen om de artiest en de luisteraar dichter bij elkaar te brengen.
In de sectie “onze opvattingen” leggen we uit hoe stigmatisering, discriminatie en haat verband houden met een gebrek aan verbinding en zichtbaarheid. Muziek kan een sterk instrument zijn om verbindingen tussen mensen tot stand te brengen zonder dat ze elkaar ooit hoeven te ontmoeten. Het kan gestigmatiseerde percepties van onwarmte en incompetentie tegengaan. Het gestigmatiseerde beeld dat we hebben van iemand kan behoedzaamheid, angst of zelfs haat veroorzaken, terwijl het beeld van diezelfde persoon die muziek uitvoert met vaardigheid en emotie hen in een heel ander licht weergeeft.
We weten ook dat mensen die ernstige trauma's hebben meegemaakt, extreme armoede of andere vormen van misbruik hebben doorgemaakt, een beschadigd vertrouwen in andere mensen kunnen hebben. Maar om vooruit te komen in het leven, is het vermogen om anderen te vertrouwen essentieel. De productie van oxytocine door het uitvoeren van muziek kan hierbij helpen.
Verder is een belangrijk aspect van muziek natuurlijk ritme. Ritme is wat mensen laat dansen. Of om meer wetenschappelijke woorden te gebruiken: ritme zorgt ervoor dat mensen hun bewegingen synchroniseren. Dit vrij eenvoudige fenomeen wordt vaak genoemd als een belangrijk mechanisme waarmee sociale binding wordt gerealiseerd doormiddel van muziek. Onderzoek heeft aangetoond dat synchronisatie een positieve invloed heeft op de gevoelens die mensen tegenover elkaar hebben (Tarr, Launay & Dunbar, 2014: 2).
De geschiedenis verandert naar de stem die haar zingt
Eduardo Galeano zei ooit dat "de geschiedenis verandert naar de stem die haar zingt" (1992: 310).Hij verwijst naar het gezegde dat geschiedenis wordt geschreven door de winnaars. Maar muziek kan zelfs krachtiger zijn dan het geschreven woord. Allereerst wijst neuroloog Oliver Sacks erop dat het menselijk brein beperkt is als het gaat om het onthouden van lange lijsten met woorden (2011: 260).Maar als woorden in een melodie zijn ingebed, kunnen we plotseling grote hoeveelheden informatie onthouden. Daarom leren we kinderen lijsten zoals het alfabet met behulp van liedjes. Maar muziek overtreft de communicatie van alleen woorden:
“Muziek, uniek in de kunsten, is zowel volledig abstract als diep emotioneel. (…) Het heeft een unieke kracht om innerlijke toestanden of gevoelens uit te drukken. Muziek kan het hart direct doordringen; het heeft geen bemiddeling nodig” (Sacks, 2011: 329).
De Indiase filosoof Jiddu Krishnamurti betoogt dat begrip niet alleen een intellectueel proces is:
“Alleen als we ons realiseren, niet intellectueel, maar eigenlijk zo werkelijk als we zouden realiseren dat we honger hebben of pijn hebben, dat jij en ik verantwoordelijk zijn voor al deze bestaande chaos, voor alle ellende over de hele wereld, omdat we eraan hebben bijgedragen in ons dagelijks leven en deel uit maken van deze monsterlijke samenleving met zijn oorlogen, verdeeldheden, zijn lelijkheid, wreedheid en hebzucht - alleen dan zullen we handelen” (1969: 14).
Alleen als we ongelijkheid, onrecht en leed van anderen kunnen begrijpen, net zoals we begrijpen dat we benen hebben om op te lopen, handen hebben om mee te eten en ogen om mee te zien, kunnen we op de juiste manier handelen. Met andere woorden, om iets te begrijpen, moeten we het eerder voelen dan denken.
“Verbaal kunnen we maar zo ver gaan: wat erachter ligt, kan niet onder woorden worden gebracht omdat het woord niet in het ding bestaat. Tot nu toe kunnen we beschrijven, uitleggen, maar geen woorden of verklaringen kunnen de deur openen” (Ibid: 33).
Dit is waar muziek binnenkomt met zijn vermogen om zowel woorden als gevoelens over te brengen, om emotioneel begrip op te wekken dat volgens Krishnamurti noodzakelijk is voor mensen om te handelen.
Tegelijkertijd, diegenen die niet de gelegenheid hebben om zich via muziek te uiten, hebben dus geen gelijke kansen om zich te verenigen en samen sterk te staan. Muziek wordt zo een vorm van sociaal kapitaal (Cierniak, 2019a: 27). Toegang tot muziek geeft mensen de mogelijkheid om op een diepgaande manier te spreken, de sociale cohesie en hoop binnen hun eigen gemeenschap te vergroten, anderen hun menselijkheid te laten zien, en zich te verzetten tegen stigmatisering, dehumanisering en discriminatie. Bovendien, als slechts een paar mensen in de gemeenschap succes vinden in de muziek, kunnen ze, wat ook wel wordt genoemd, een geval van positieve deviantie worden. Ze laten anderen in de gemeenschap zien dat er alternatieven zijn voor misdaad en drugs, en worden zo het "sociale bewijs" van de mogelijkheid op een betere toekomst. Het verschaffen van het instrument van muziek kan daarom een katalysator worden van sociale verandering. Bowman concludeert:
“Muziek is meer dan alleen een entertainmentmedium. Het is een krachtig middel dat de aandacht naar zich toe kan trekken, lang vergeten herinneringen kan oproepen, gevoelens kan overbrengen, gevoelens kan oproepen en versterken en mensen bij elkaar kan brengen” (1987: 284).
Bovendien helpt muziek bij de productie van endorfines, die dienen als natuurlijke stress-, pijn- en depressieverlichters, maar ook als stimulans voor het gevoel van eigenwaarde (Tarr, Launay & Dunbar, 2014: 4).Dit helpt mensen beter om te gaan met sterke emoties veroorzaakt door trauma (woede, depressie, angst). Bovendien, wanneer trauma wordt veroorzaakt door een gebeurtenis uit het verleden, "kunnen muziek en kunst toegang krijgen tot traumatische herinneringen die anders onbeschrijfelijk of ontoegankelijk zouden zijn voor woorden" (Gimpel, 2018: 148).Zelfs in zeer extreme gevallen waarin hersenbeschadiging het vermogen om emoties te voelen heeft weggevaagd, of in gevallen van neurologische stoornissen zoals autisme en schizofrenie, schrijft Oliver Sacks dat “muziek toegang geeft tot emoties die meestal geblokkeerd zijn, afgesneden van het bewustzijn” (2011: 337). Bovendien, omdat het muzikale product extern is van de artiest, zal het gemakkelijker zijn om die emoties te observeren en erop te reflecteren, waardoor het individu de traumatische gebeurtenis beter kan verwerken.
Traumatische gebeurtenissen kunnen mensen moreel letsel toebrengen, wat resulteert in een verminderde eigenwaarde, wat op zijn beurt iemand ervan weerhoudt vooruit te komen, omdat ze wellicht het gevoel hebben dat ze de moeite van verbetering niet waard zijn. Dergelijke morele verwondingen kunnen het gevolg zijn van schuldgevoelens voor het achterlaten van familie na dat hun thuis zijn zijn ontvlucht vanwege oorlog. Het kan worden veroorzaakt door een handeling van het individu die als immoreel kan worden beschouwd (misdaad of geweld). Of het kan worden veroorzaakt door externe stigmatisering, door jarenlang waardeloos, crimineel of als vuilnis te zijn bestempeld. Gimpel schrijft hoe muziek
“functioneert als een niet-intimiderend, concreet, kneedbaar voertuig waarmee het mogelijk is om interne toestanden/conflicten te verkennen en tegelijkertijd verbonden te blijven met het hier-en-nu. (…) Er zijn consequente mogelijkheden om te werken aan het herdefiniëren van het verhaal. Muziektherapie kan haar unieke toegang tot de traumatische ervaring gebruiken om individuen te helpen hun verhaal te integreren en opnieuw te definiëren” (2018: 150).
“Sommigen van hen konden geen enkele stap zetten, maar konden vloeiend dansen. Sommigen konden nauwelijks een lettergreep uitspreken; hun stemmen, wanneer ze konden spreken, misten toon, misten kracht, waren bijna spectraal. Maar deze patiënten waren in staat om af en toe luid en duidelijk te zingen, met volledige vocale kracht en een normaal bereik van expressiviteit en toon” (2015: 271).
Uiteindelijk ontdekte Sacks dat een nieuw medicijn genaamd L-Dopa deze patiënten enorm kon helpen, hoewel de bijwerkingen ernstig waren. Hij zegt echter dat muziek vergelijkbare resultaten had zonder de bijwerkingen, maar de effecten zouden alleen duren zolang de muziek speelde. Hoewel de beschreven gevallen van Sacks extreem zijn en niet direct van toepassing zijn op het doel van deze NGO, toont het wel de voordelen aan die muziek kan hebben voor het lichaam. Op het moment van schrijven bevindt de wereld zich midden in een nieuwe pandemie veroorzaakt door Covid19. Terwijl alle middelen van de wereld gericht zijn op behandeling, vaccinaties en het houden van sociale afstand, worden muziek en andere vormen van cultuur op dit moment als onbelangrijk beschouwt. Het is echter aangetoond dat muziek positieve emoties bij mensen verhoogt, wat op zijn beurt het ontstekingsremmende eiwit interleuking-6 vermindert. Onderzoek heeft aangetoond dat hoe lager de Interleuking-6, hoe beter mensen reageren op zowel het griepvirus als het verkoudheidsvirus (Seligman, 2011: 207). Bovendien heeft een recente (nog niet door vakgenoten beoordeelde) studie door onderzoekers in Wuhan aangetoond dat een verhoogde IL-6 een belangrijke factor is in de vraag of iemand een sterke reactie op Covid19 heeft. De auteurs suggereren dat een behandeling die de IL-6 verlaagt, veelbelovende therapeutische doelen kan zijn bij de behandeling van Covid19 (Gong, et al. 2020). De kracht van muziek betreedt dus het rijk van de fysieke gezondheid, wat mogelijk verklaart waarom, zoals neuroloog Stefan Koelsh eerder zei, muziek een belangrijke factor is geweest in het voortbestaan van de menselijke soort.
We hebben gezien hoe muziek het vermogen heeft om mensen positief te beïnvloeden op sociaal, psychologisch en fysiologisch niveau. De beperkte toegang tot muziek van gemarginaliseerde groepen creëert daarom een nog grotere kloof tussen degenen die er wel toegang tot hebben en degenen die dat niet hebben. Maar dit betekent ook dat wanneer ze toegang krijgen tot de krachtige mogelijkheden van muziek, het een voertuig kan zijn voor positieve sociale verandering. Dit is de reden waarom Upeksha - Voices of Resilience de middelen van muziek biedt aan mensen die in moeilijke omstandigheden leven. We willen niet alleen de symptomen van hun situatie (gebrek aan huisvesting, voedsel en veiligheid) behandelen, we willen ze doormiddel van muziek de kans geven om sterker te worden, te groeien en hun eigen middelen te ontwikkelen om de makers van hun eigen toekomst te worden.
“Van onderaf gezien ziet iedereen eruit als een reus. Van bovenaf gezien lijkt iedereen op een dwerg. Op gelijke voet. Dat is de manier om te ontdekken”.
Amsterdam, Nederland
Whatsapp: +573202085817
Email: info@upeksha-vor.org