Over Sociale Leiders
753 Moorden
"In de zee van onrecht waar zonden in overvloed zijn,
waar misdaden van hebzucht vele levens hebben geëist,
noch in de pers, noch in het nieuws, noch in staatsverslagen,
de misdaden leiden tot rebellie van het volk "
- Free Soul
“De individuele vrijheid wordt hier meer onderdrukt dan in welk land dan ook. (…) De sfeer is gespannen en het lijkt erop dat er een revolutie op komst is. Het platteland is in opstand en het leger is niet bij machte het te onderdrukken” (Guevara, 2003: 157).
De opstand waar Che Guevara naar verwijst, heette La Violencia. La Violencia gaf aanleiding tot rebellerende boeren, die niet veel later mobiliseerde in verschillende guerrillagroepen zoals de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC) en het Nationale Bevrijdingsleger (ELN)(Leech, 2011: 15). De FARC werd de grootste en langste opstand in Latijns-Amerika en strijde voor meer dan een halve eeuw. Het controleerde grote delen van Colombia, en “op zijn hoogtepunt vanaf eind jaren negentig tot midden 2000 telde de FARC tussen de 40.000 en 50.000 leden” (Ibid: 99).
Echter, in 2016 ondertekende president Santos een vredesakkoord met de FARC, waarmee een einde kwam aan de langstdurende opstand in Latijns-Amerika. Santos ontving zelfs een Nobelprijs voor zijn inspanningen, en het land en haar inwoners waren gevuld met de hoop dat ze het geweld voor eens en voor altijd in het verleden zouden kunnen achterlaten.
Maar wat gebeurt er als met een vredesakkoord wanneer de overeenkomstsluitende partijen hun beloften niet nakomen? Het antwoord op deze vraag ligt voor de hand: de oorlog gaat door en het geweld keert terug.
Sinds de ondertekening van het vredesakkoord met de FARC zijn er wekelijks moorden gepleegd op leiders die vochten voor de bescherming van het milieu, landrestitutie zochten, en de voorouderlijke gebieden beschermen. Mensen die gemeenschappen leidden in het verzet tegen het geweld, gerechtigheid eisten voor de misdaden van zowel paramilitairen als de staat, en vochten voor een rechtvaardige en inclusieve samenleving. Individuen die dag in dag uit werkten om armoede te beëindigen en hun mensen nieuwe kansen boden, zodat hun de gemeenschappen niet in handen van criminelen zouden vallen. Ze beschermden kinderen tegen misbruik, jongeren tegen bendes en guerrilla's. En dit zijn slechts enkele van de dingen die ze deden om een compassievol, inclusief en vreedzaam Colombia te creëren.
Nu is de vraag: waarom worden deze mensen vermoord? Want het beschermen van het milieu, het creëren van kansen, het afzwakken van criminaliteit, het beëindigen van geweld en het vragen om gerechtigheid, komt iedereen ten goede, toch? Wie wordt er bedreigd door een milieuvriendelijk, rechtvaardig, vreedzaam en inclusief Colombia?
Er zijn veel mogelijke antwoorden en mogelijk komen er enkele namen in je op: misschien degenen die de oorlog nodig hebben om hun rijkdom te vergaren. Misschien multinationale bedrijven die hulpbronnen exploiteren ten koste van mensenlevens. Of misschien beseffen sommige machtige personen dat wanneer het volk zich verenigt, ze tegen alles en iedereen kunnen vechten.
Volgens journalistieke bronnen, ngo's en overheidsinstellingen zijn er veel verschillende actoren verantwoordelijk voor deze misdaden, van bendes tot bedrijven, guerrillastrijders, paramilitairen en zelfs staatsentiteiten:
"Tot nu toe zijn er geen exacte gegevens over wie de bevelen geeft om deze misdaden te plegen, wat zeker is, is dat de kogels worden afgevuurd met wapens die door vele handen worden gehanteerd." (La Republica, 2021)
"Voor de meeste moorden op sociale leiders is de dader onbekend. In de gevallen waarin de dader wordt wel bekend is, vinden we een gevarieerde reeks daders: paramilitaire groeperingen, de ELN, de EPL, dissidenten van de FARC-EP, paramilitairen en de publieke strijdkrachten." (Maria Delgado Barón).
Wie er ook verantwoordelijk is voor deze moorden, het enige dat we wel zeker weten, is dat ze moeten stoppen. Geen enkele hoeveelheid geld is een mensenleven waard en geen enkel conflict over ideologieën is reden tot moord.